Słownik | Fundusze Europejskie dla Opolskiego

Jest konsekwentnie realizowana przez kolejne perspektywy finansowe funduszy unijnych na każdym etapie realizacji Umowy Partnerstwa oraz programów krajowych i regionalnych. W praktyce realizacja zasady partnerstwa oznacza włączenie przedstawicieli samorządów terytorialnych, partnerów społecznych, gospodarczych, organizacji społeczeństwa obywatelskiego, organizacji badawczych i uniwersytetów w procesy programowania, wdrażania, monitorowania i ewaluacji funduszy unijnych. Zasada partnerstwa opiera się na mechanizmach wielopoziomowego zarządzania odzwierciedlonych w ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju oraz wypełnia postulaty europejskiego kodeksu postępowania w sprawie umów o partnerstwie i programów wspieranych z europejskich funduszy strukturalnych i inwestycyjnych ustanowionego rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) nr 240/2014 (zwanego „europejskim kodeksem postępowania w sprawie partnerstwa”).

Reguluje działanie funduszy strukturalnych. Nakłada obowiązek podejmowania decyzji na podstawie wieloletnich programów rozwoju i innych dokumentów planistycznych, obejmujących wszystkie informacje niezbędne do sprawnego i efektywnego osiągania zamierzonych celów.

Oznacza, że wszelkie działania powinny być podejmowane na możliwie najniższym szczeblu, który jest zdolny do ich realizacji w obrębie regionu lub państwa członkowskiego. Instytucje Unii Europejskiej mogą realizować określone zadania tylko wtedy, gdy nie mogą być one skutecznie wykonane samodzielnie przez regiony lub kraje członkowskie.

Reguluje działanie funduszy strukturalnych, odnosi się do istniejących związków pomiędzy polityką regionalną a polityką makroekonomiczną prowadzoną przez poszczególne państwa członkowskie. Zgodnie z postanowieniami Jednolitego Aktu Europejskiego w celu zwiększenia zbieżności koniunktur gospodarczych oraz redukowania różnic w stopniu rozwoju poszczególnych regionów, państwa członkowskie mają obowiązek koordynować swoje polityki gospodarcze. Zasada zgodności zapewnia zgodność operacji realizowanych z funduszy z postanowieniami Traktatu i aktów przyjętych na jego podstawie.

Zgodnie z art. 9 ust. 4 rozporządzenia ogólnego cele funduszy są realizowane zgodnie z celem wspierania zrównoważonego rozwoju, określonym w art. 11 TFUE oraz z uwzględnieniem celów ONZ dotyczących zrównoważonego rozwoju, a także porozumienia paryskiego i zasady „nie czyń poważnych szkód”. Instytucje zaangażowane w wydatkowanie środków polityki spójności powinny wspierać działania, które byłyby prowadzone z poszanowaniem norm i priorytetów Unii w zakresie klimatu i środowiska i które nie czyniłyby poważnych szkód dla celów środowiskowych zgodnie z zasadą ‘Do no significant harm’ (DNSH), czyli „nie czyń poważnych szkód” we wszystkich programach. Jednym z narzędzi realizacji zasady zrównoważonego rozwoju w polityce spójności 2021-2027 jest stosowanie kryteriów wyboru projektów wspierających rozwiązania proekologiczne takie jak oszczędność energii i wody, powtórne wykorzystanie zasobów, ograniczenie wpływu na bioróżnorodność itp.

Zestaw wymogów formalnych i merytorycznych odnoszących się do kategorii wydatków, które mogą zostać objęte dofinansowaniem w projektach współfinansowanych z Funduszy Europejskich. Odnoszą się one zarówno do rodzaju kosztów, które mogą zostać poddane dofinansowaniu, jak i sposobu ich ponoszenia i dokumentacji.